Woda ze studni to wiele plusów, ale i minusów. Przede wszystkim jedną z największych wad jest to, że samodzielnie trzeba się zatroszczyć o jej stan. Często nie wiadomo, z jakimi zanieczyszczeniami dokładnie mamy do czynienia, a mikroorganizmy mogą pojawić się w każdej chwili. Jednym z najczęściej pojawiających się kłopotów jest mangan. Czy jego występowanie w wodzie może być szkodliwe? W jaki sposób usuwa się mangan?

Skąd się wziął mangan w wodzie ze studni?

Własne ujęcie nie jest przez nikogo monitorowane i użytkownicy takiej wody muszą sami zadbać o jej dobrą jakość. Jeśli po zleceniu badań okaże się, że przekroczone zostały normy manganu, należy pomyśleć o zastosowaniu odpowiedniego systemu uzdatniania wody. Zanim jednak podpowiemy, jak zabrać się za oczyszczanie wody, warto dowiedzieć się o tym, skąd wziął się kłopot i dlaczego właściwie warto zająć się uzdatnianiem.

Mangan jest zazwyczaj pochodzenia naturalnego i występuje tak samo w wodach podziemnych, jak i powierzchniowych. Główne źródło jego pochodzenia to skały magmowe oraz osadowe. Przedostaje się do wody poprzez ich rozpuszczanie. Znacznie rzadziej mangan bierze się w wodzie z zanieczyszczeń pochodzenia antropogennego.

Zazwyczaj mangan występuje w wodzie wraz z żelazem w wartościach o rząd niższych. Rzadko zdarza się, że w przekroczeniach występuje sam, podczas gdy poziom żelaza jest w normie.

Co powoduje mangan w wodzie?

Mangan, podobnie jak żelazo, ma dość spory wpływ na właściwości organoleptyczne wody. Zmienia jej barwę oraz nadaje mętność. Może oddziaływać na zapach i smak. Głównym problemem jest jednak osad, który może być znacznie trudniejszy do usunięcia niż ten po żelazie. Osoby, u których wystąpił opisywany problem często narzekają na ogromne zabrudzenie tkanin po praniu oraz duże zużycie silnych środków czyszczących.

Osad po manganie zbiera się również w rurach, zmniejszając ich światło i powodując problemy z wydajnością oraz przepływem w całej instalacji. Sprzęt AGD również staje się bardziej narażony na awarie. Ponadto w osadzie często rozwijają się bakterie, również takie, które mogą niekorzystnie oddziaływać na zdrowie. W niektórych przypadkach może dochodzić do skażenia instalacji.

Przeczytaj więcej o manganie w wodzie: https://www.zestudni.pl/blog/czy-manganu-w-wodzie-trzeba-sie-obawiac/

Jakie są dopuszczalne normy manganu w wodzie?

Minister zdrowia określa w rozporządzeniu dotyczącym jakości wody przeznaczonej do spożycia maksymalne stężenie manganu na 0,05 mg/l. Takie głównie wynika z powodów technicznych i wpływu manganu na instalacje oraz codzienne życie. Znacznie mniej chodzi tu o kwestie zdrowotne.

Co z kwestią szkodliwości zdrowotnej?

Badania udowodniły, że mangan w formie pyłu ma bardzo niekorzystny wpływ na zdrowie. W przypadku wody bogatej w mangan i jej oddziaływania na ludzi analizy wypadają bardzo sprzecznie. Właściwie nie ma naukowych dowodów w stu procentach potwierdzających to, że mangan z wody może powodować negatywne skutki w organizmie.

W jaki sposób usuwać mangan z wody?

Mangan z wody można usuwać na kilka sposobów. Wybór zależy od kilku czynników, między innymi: oczekiwań użytkownika, parametrów wody, warunków na instalację konkretnego urządzenia. Co ciekawe, mangan jest substancją, którą łatwiej usuwa się z wody, jeśli występuje w większych przekroczeniach.

Warto też wiedzieć, że mangan jest łatwiejszy do usunięcia, jeśli nie występuje wraz z przekroczeniami żelaza. Taka sytuacja zdarza się jednak bardzo rzadko.

Oto kilka popularnych sposobów na usuwanie żelaza i manganu, jakie są często proponowane przez ekspertów z branży uzdatniania wody.

Usuwanie manganu przez odwróconą osmozę

Jeśli użytkownik nie ma warunków na montaż centralnej stacji uzdatniania wody, to propozycją na usunięcie manganu przynajmniej z wody przeznaczonej do picia może być system odwróconej osmozy.

To filtr kuchenny, który montuje się pod zlewozmywakiem. Usuwanie manganu jest możliwe dzięki bardzo dokładnej membranie osmotycznej. Zatrzymuje ona całą gamę zanieczyszczeń, sprawiając, że woda staje się idealna, co do stanu organoleptycznego oraz właściwości chemicznych.

Należy mieć na uwadze, że decydując się na tą metodę, nie ma szans na to, abyśmy pozbyli się skutków oddziaływania manganu na domowe instalacje, sprzęt AGD, etc.

Usuwanie manganu na złożu typu Greensand

Metodą na usunięcie manganu z wody może być kolumna filtracyjna wypełniona specjalnym złożem Greensand. Ten rodzaj materiału filtracyjnego jest w stanie usunąć z wody nawet nieco większe przekroczenia żelaza i manganu, natomiast jego praca i skuteczność jest w dużej mierze uzależniona od odczynu pH.

Minusem zastosowania tego rodzaju uzdatniania wody jest potrzeba regeneracji złoża Greensand za pomocą roztworu nadmanganianu potasu. Przy dozowaniu tego regeneratu należy zachować szczególne środki ostrożności.

Usuwanie manganu przez zmiękczacz wody

Jeśli mangan występuje w wodzie na drugim stopniu utleniania w bardzo małych przekroczeniach, to jest spora szansa, że poradzi z nim sobie żywica jonowymienna. Niektórzy producenci piszą w instrukcjach o tym, że materiał filtracyjny o odpowiedniej jakości jest w stanie zatrzymać na swojej powierzchni cząsteczki żelaza i manganu.

Warto jednak mieć na uwadze, że nie jest to najlepszy sposób na pozbycie się manganu, choćby ze względu na to, że wzrastają koszty eksploatacji zmiękczacza wody, ponieważ żywica jonowymienna o wiele szybciej wytraca swoje właściwości i należy ją wcześniej wymienić na nową.

Usuwanie manganu ze wstępnym napowietrzaniem wody

Jedną z najbardziej rekomendowanych form usuwania manganu jest ta z wykorzystaniem specjalnego złoża katalitycznego oraz wstępnego napowietrzania. Jest to metoda bezpieczna, wolna od środków chemicznych i ekonomiczna.

W tym wypadku można rozróżnić dwa rodzaje urządzeń filtracyjnych. Pierwszy to klasyczne odżelaziacze i odmanganiacze, jak seria polskiej marki Ecoperla Sanitower. Są w stanie usuwać nawet bardzo duże przekroczenia przy sporym zużyciu wody. Warunkiem koniecznym do spełnienia jest posiadanie zbiornika hydroforowego ocynkowanego oraz zwężki napowietrzającej. Woda jest najpierw wstępnie natleniana, dzięki czemu mangan wytrąca się z wody do formy nierozpuszczalnej. Następnie mangan jest usuwany na złożu katalitycznym.

Innym rodzajem urządzeń są te z wbudowaną poduszką powietrzną. Do tej grupy można zaliczyć chociażby Ecoperla Oxytower. To dobry pomysł na uzdatnianie wody, jeśli przekroczenia manganu nie są ogromne, w gospodarstwie domowym nie ma miejsca na montaż dużego systemu uzdatniania wody bądź działa już hydrofor membranowy.

Tutaj proces napowietrzania i odmanganianie zachodzi wewnątrz butli ciśnieniowej. Ecoperla Oxytower zajmuje naprawdę mało miejsca, a do regeneracji używa jedynie wody.

Przeczytaj recenzję Ecoperla Oxytower:  Ecoperla Oxytower – to urządzenie zrobi na Was wrażenie!

Z manganem można sobie poradzić

Mangan w wysokich stężeniach w wodzie potrafi być równie uciążliwy, co przekroczenia żelaza. Na szczęście można sobie z nim poradzić na kilka sposobów. Zawsze warto zacząć od przeprowadzenia analizy wody i na tej podstawie podjąć odpowiednie działania.